Muzeum Wsi Kieleckiej

Muzeum Wsi Kieleckiej zostało powołane do życia decyzją Wojewody Kieleckiego z dn. 21 sierpnia 1976 r. Samodzielną działalność rozpoczęło w dniu 1 stycznia 1977 r. Celem działania Muzeum Wsi Kieleckiej jest gromadzenie, ochrona i udostępnianie zabytków kultury ludowej z obszaru województwa świętokrzyskiego, ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa ludowego oraz popularyzacja kultury ludowej.

Oddziałami Muzeum Wsi Kieleckiej są:

Park Etnograficzny w Tokarni w gminie Chęciny

Dworek Laszczyków w Kielcach

Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie

Obiekty in situ: Zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie oraz Wiatrak Kamienny w Szwarszowicach

Siedziba dyrekcji muzeum oraz część biur mieści się w budynku wystawienniczo-administracyjnym na tyłach zabytkowego Dworku Laszczyków w Kielcach. Zlokalizowany na południowym stoku Wzgórza Zamkowego przy ulicy Jana Pawła II 6, za drewnianym, krytym gontem ogrodzeniem, cofnięty w głąb posesji. Należy do najcenniejszych zabytków Kielc nie tylko z racji ponad dwustuletniej historii, ale przede wszystkim ze względu na fakt, że jest ostatnim drewnianym obiektem tego typu na terenie miasta. Wystawiony przez Jakuba Jaworskiego, ostatniego starostę biskupiego, na terenie wydzierżawionym na mocy umowy z 7 marca 1788 r. zawartej z ks. Jerzym Dobrzańskim, kanonikiem katedralnym krakowskim, dziekanem Kolegiaty Kieleckiej.

Do lat 70 XX w. znajdował się w rękach prywatnych, a następnie mieściła się w nim siedziba ZOZ-u. W 1988 został przekazany Muzeum Wsi Kieleckiej na cele administracyjne i wystawiennicze. Pierwotnie na terenie posesji znajdował się dworek i budynki gospodarcze, a całość była rezydencją miejską z założenia zbliżoną do obiektów kanonii, znajdujących się na Wzgórzu Zamkowym.

Według opisów archiwalnych z 1838 i 1848 roku drewniany, parterowy budynek dworku został zbudowany z modrzewia, na podmurowaniu z cegły palonej i z kamienia na wapno. Od ogrodu do części drewnianej dobudowane były dwa kamienne lamusy. Dworek został nakryty wysokim czterospadowym łamanym dachem, krytym pojedynczym gontem, poprzedzony z frontu gankiem, za którym znajdowała się ciemna sień. W skład budynku wchodziły cztery pokoje. W południowo-wschodnim narożu posesji, frontem na północ stał drugi dom – oficyna mieszkalna, od strony zachodniej do oficyny dostawiony był chlewik na bydło, dalej zlokalizowane były dwie kloaki i drwalnia. W części północno-wschodniej znajdowały się wozownia, stajenka i komórka. Były to budynki parterowe, drewniane, kryte gontem. Opisywany plac ponadto mieścił w sobie od strony zachodniej ogród owocowy. Z frontu ogrodzenie stanowił parkan pokryty daszkiem, z bramą wjazdową. Pod koniec XIX w. budynek dworku rozbudowano.

Do dnia dzisiejszego na terenie posesji zachował się tylko budynek dworku. Obecnie pomieszczenia administracyjne mieszczą się na tyłach posesji, a wnętrza dworu zostały przeznaczone na cele wystawiennicze.

Głównym obiektem muzeum jest Park Etnograficzny w Tokarni, położony przy drodze krajowej nr 7 z Kielc do Krakowa. Zadaniem skansenu jest zachowanie zabytków budownictwa wiejskiego i małomiasteczkowego kielecczyzny oraz prezentowanie ich w otoczeniu zbliżonym do pierwotnego i w naturalnych zespołach fragmentów wsi.

Skansen, położony w malowniczym zakolu Czarnej Nidy, liczy aż 65 hektarów z czego 20 hektarów stanowi las. Zróżnicowanie terenu skansenu pozwala prezentować zabytkowe budynki w warunkach zbliżonych do naturalnych. Założenia merytoryczne i naukowe ekspozycji opracował w 1971 roku etnograf, prof. dr hab. Roman Reinfuss z Pracowni Badania Polskiej Sztuki Ludowej Instytutu Sztuki przy Polskiej Akademii Nauk. Jego zamierzeniem było odtworzenie typowego układu osadniczego wiosek z różnych subregionów Kielecczyzny: Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Wyżyny Sandomierskiej i Niecki Nidziańskiej.

https://mwk.com.pl/