Zespół Regionalny Mystkowianie

Zespół Regionalny Mystkowianie od 40 lat pielęgnuje folklor Sądecczyzny prezentując programy artystyczne, obejmujące tańce i pieśni regionu Lachów Sądeckich, pogranicza lachowsko-pogórzańskiego, Mieszczan Ziemi Sądeckiej, Rusnaków oraz Pogórzan. Zespół prowadzi badania etnograficzne wsi Mystków i okolic (wywiady z najstarszymi mieszkańcami, analiza starych fotografii), które pozwoliły zrekonstruować zapomniany folklor pogranicza lachowsko-pogórzańskiego. Odtworzył też unikatowe w skali kraju stroje z części wschodniej regionu oraz prezentuje zapomniane (często archaiczne) pieśni, tańce, gry, zabawy.

Zespół samodzielnie prowadzi badania etnograficzne, jest pomysłodawcą i organizatorem Przeglądu Tradycyjnego Śpiewu Lachów Sądeckich „Ciotcyne Śpiywonie” i Karpackiego Festiwalu Tańca – Spotkań z Lachami Sądeckimi. Zespół upowszechnia lokalną kulturę: prelekcje na temat regionu w placówkach publicznych, uczestniczy w festiwalach/wydarzeniach w Polsce i za granicą, prowadzi naukę gry na instrumentach, warsztaty śpiewu, tańca, zajęcia z haftu, prezentację lachowskiej kuchni. Mystkowianie poprzez realizację nowych widowisk folklorystycz-nych, uczą szacunku do rodzimej tradycji. Idea ta zaangażowała mieszkańców Mystkowa i okolicznych gmin.

Nieocenioną wartością Zespołu jest jego wielopokoleniowość, a „żywymi nosicielami” mystkowskiej tradycji są najstarsi członkowie (ponad 87-letni), którzy poprzez gwarę oraz liczne wspomnienia przekazują ją młodszym pokoleniom, a to gwarantuje jej trwałość i możliwość poznania swoich korzeni. Działania te umożliwiły nie tylko widowiskową prezentację folkloru, ale również jego przeniesienie do domów.

Dzięki zabiegom członków zespołów obserwuje się ponowne: chodzenie po kolędzie, mówienie gwarą, udział w uroczystościach rodzinnych w stroju regionalnym oraz szycie i haftowanie, muzykowanie czy udział w zabawach tanecznych.

Zespół wprowadza formy upowszechniania lokalnej kultury: na-granie płyty z zapomnianymi pastorałkami, realizacja filmu „Na Mystkowie grajo”, prelekcje na temat regionu w placówkach publicznych, udział w licznych festiwalach, uroczystościach w Polsce i za granicą, stała współpraca z organizacjami społecznymi (KGW, OSP), prowadzenie nauki gry na instrumentach, warsztaty śpiewu, zajęcia z haftu, prezentacja lachowskiej kuchni, działalność charytatywna.

Zespół współpracuje przy organizacji warsztatów tanecznych oraz przygotowaniu programu lachowskiego dla zespołów spoza regionu (Wiosna w Szamotułach, PAFDC z Nowego Jorku), był również gospodarzem I Ogólnopolskich Warsztatów w Regionie. Zespół angażuje się w promocję kultury Lachów Sądeckich wydając płyty „Jak my se zaśpiwomy” oraz „Pastorałki”, czy realizują film „Na Mystkowie grajo…” . Zespół jest pomysłodawcom oraz organizatorem Przeglądu Tradycyjnego Śpiewu Lachów Sądeckich „Ciotcyne Śpiywonie” im. W. Janus oraz Karpackiego Festiwalu Tańca – Spotkań z Lachami Sądeckimi. Zespół zaprezentował się w około 700 koncertach tanecznych oraz koncertach kapel i grup śpiewaczych na terenie Polski, czy w ta-kich krajach jak: Indie, Peru, Meksyk, Francja, Rosja, Bułgaria, Turcja, Rumunia, Włochy, Litwa, Niemcy, Czechy, Chorwacja, Belgia, Grecja oraz Słowacja. Zespól jest członkiem CIOFF oraz IOV.